Woensdag 23 november

Voor dag en dauw vertrokken we naar Schiphol. Reisleider Bob kon na treinvertragingen op het laatste moment nog aansluiten, dus we vertrokken gelukkig gewoon met z’n elven naar Helsinki.

Na een voorspoedige vlucht kwamen we aan in een grauw, bedrukt Finland.
Als groep vallen we goed op met onze Nederlandse mentaliteit en aanwezigheid. De Finnen zijn wat meer ingetogen.

Richting Finland werd de bewolking steeds dikker en Vantaa airport lag in een dikke natte grijze deken.

Plattegrond van Helsinki, beschrijving van Suomenlinna en een OV-kaart voor 4 dagen; Finland here we come!!

Nadat we bij het hotel ingecheckt waren, hebben we de stad verkend. Het werd al vroeg donker,  rond half vier, en met alle kerstverlichting zorgde dat voor een sfeervol geheel. Dissonant in dit geheel waren een aantal bedelaars die ondanks het slechte weer hoopten op een aalmoes. Het centrum is niet zo groot en alles is goed te belopen.
Terug in het hotel verzamelden we in de lobby en heeft Bob ons het programma van de rest van de week uit de doeken gedaan. We hebben ons goed voorbereid op deze reis, en Bob heeft ons nog wat tips gegeven om wel (en soms ook vooral niet) te doen, zodat de reis zoveel mogelijk oplevert en we antwoord krijgen op al onze vragen.

Daarna zijn we na een korte wandeling door de stad, bij een Italiaans restaurant aangekomen, waar we hebben genoten van heerlijke Italiaanse gerechten in een ontspannen ambiance.

Donderdag 24 november
Dagverslag  bezoek Viikki Training School University of Helsinki.

Voor sommige begon de dag om 6:00; zwemmen, rennen, bellen naar thuisfront (en op tijd bedenken dat het in Nederland wel heel vroeg is!)

Om 7:00 uur ontbijt, 7:50 op weg naar de bus en met een busrit van 30 minuten komen we aan op school.

We bezoeken  Viikki Training School University of Helsinki.

We worden ontvangen door Ms Sanna Pöysä, een student counselor.
Ze werkt op het terrein van de overgang van de leerlingen. De overgang vindt plaats pas op 15 jarige leeftijd, na 9 jaar Basic Education.

Sanna vindt 15 jaar misschien nog wel te vroeg om van school te veranderen en te kiezen voor Vocational (beroepsopleiding) of General Education.
Ze geeft aan dat er wel een gemis is aan LOB of beroepsoriëntatie in de  General Education stream.

Je komt alleen met een toelatingsexamen binnen in de universiteit. Je mag daarna op de universiteit blijven tot je het haalt. Soms duurt het wel een jaar voordat je toegelaten wordt.

Er zijn in de school met ruim 800 leerlingen vier special Educational Needs / support teachers die docenten ondersteunen in of buiten de klas. Ook is er is een psycholoog en een verpleegkundige beschikbaar.

De docenten maken hun eigen toetsen. Wel zijn er standaardtesten; deze worden aangepast voor special educational needs leerlingen.

Er kan een eigen opleidingsplan gemaakt worden, dat gebeurt echter niet vaak. Meestal wordt het mainstream programma gevolgd.
Er zijn geen leerlingbesprekingen behalve aan het eind van primary school en secundaire school. Zijn er criteria om groepen  samen te stellen? Niet zoveel.
Men kijkt wel naar de taal die leerlingen kiezen of het religieus vak, en de verdeling jongens en meisjes.
Mocht het zo zijn dat een leerling uitvalt op meerdere vakken of gedrag, dan kan er een beroep gedaan worden op de gemeente die daar een  speciale afdeling voor heeft (Speciaal onderwijs). Echter dit komt niet gauw voor.

We rekenen uit dat er 64 docenten zijn voor 520 kinderen. Dat is ongeveer 1 op 9.  Bij ons ligt dat op ongeveer 1 op 15. De klassen lijken als we rondlopen toch wel even groot. De school is populair. Nieuw modern gebouw. Teaching training in huis. Ze kunnen kiezen uit de beste leerlingen. Dat gebruiken ze ook. Ruim een 9 gemiddeld is niet ongebruikelijk. In deze school zijn er dus minder special ‘Educational needs children’.

Er zijn geen gestandaardiseerde testen. De uitkomsten kunnen dus verschillen. Maar dat is niet zo erg. Het is gebouwd op vertrouwen dat de docenten het niveau wel kunnen bepalen.  De toetsen zijn rechtsreeks aan de lesstof gekoppeld.  Er is om de paar jaar een Nationale rekentest door de overheid georganiseerd.
Er is ook aandacht binnen het curriculum voor stage, burgerschap , personal development.

Rond 9:30 vindt de dagopening van de schooldag plaats, verzorgd door leerlingen, met een filmpje en een gedicht. Een filmpje over ‘het goede doen voor elkaar’ en de wereld.

<iframe width=”560″ height=”315″ src=”https://www.youtube.com/embed/51LkdysQ0gc” frameborder=”0″ allowfullscreen></iframe>

Degene die het organiseert, volgens jaarplan, heeft de vrije hand.  Hoort bij opvoeden en je kunt dingen delen en laten zien. Ook belangrijk om samen dingen te doen.

Daarna een gedicht. In totaal 8 minuten en in alle rust vertrekken de leerlingen weer. Op naar het tweede lesuur. Kunnen we dit ook doen? Vraagt Claus zich af?

Strategic  leadership

We  worden ontvangen door de directeur. Een  gedeelte van de school heeft nu een testweek. Elke dag een test. Aan het eind van de schoolperiode is er een groot examen. Als je het niet haalt kun je het opnieuw doen. Er zijn 5 periodes in een jaar die afgesloten worden met een examen. Daarna krijg je weer andere vakken. Dan is dat vak afgesloten.
Alle vakken komen voor in de testweek, toetsen kunnen 1 tot 3 uur duren. In de periode van 5 weken voorafgaand, worden geen toetsen gegeven, hooguit een woordjesoverhoring of een mondeling. Er komen wat diepgaande vragen met name van Pieter die vandaag samen met Paula het dagverslag maakt.

Een presentatie die gebaseerd is op onderzoek van de twee directeuren.
Ze deelt haar inzichten gebaseerd op literatuur en studie.
Strategisch management heeft een doel, is verbonden met de organisatie, is een organisatiemodel, een geheel van beslissingen,
Het heeft een doel, focus en uitvoeringsplan. Het is een gedeeld geheel wat je denken en overwegingen beïnvloedt.
In de historie is het ontstaan  na de tweede wereldoorlog waar productmatig werken belangrijk werd. Planning en meerjarenplanning werden ook belangrijk. Vooral in de industrie. In de jaren tachtig ook in het overige bedrijfsleven en later in het onderwijs.

Een planmatige strategie alleen met visie en tussendoelen is niet genoeg.
In de planning neem je evaluatie en voortgang mee en stel je bij. Rekening houden met wat realistisch is en je neemt ontwikkelingen mee van binnen en van buiten, de weerbarstige praktijk en bijstellen.

Dat betekent dat er bewustzijn moet zijn dat je uiteindelijke plan altijd zal afwijken van het oorspronkelijke plan. Het is een kwaliteits cyclus.

Hier start jouw leiderschap. Ontwikkel een visie, doel en strategie hoe daar te komen en vergeet niet je stakeholders daarbij te betrekken.
Educational  managent kan ook gaan over de reis, het plezier van de reis, maar ook het het durven keren. Niet om het bereiken van het einddoel alleen.

We bespreken hoe we dat organiseren in de scholen. Zoals onze Varendoncks cafe s afgelopen schooljaar is ook deze school bezig met de ontwikkeling van een strategisch meerjarenplan. Terwijl de dagelijkse gang doorgaat moet je al die veranderingsprocessen ook leiden.

De principal vertelt over de professionele ruimte die de docenten krijgen en de autonomie die docenten nodig hebben voor het uitvoeren van hun werkzaamheden. Drie dagen per jaar zijn professionaliseringsdagen voor alle docenten beschikbaar, bij wet geregeld. De inhoud wordt door de docenten zelf bepaald. Hoe koppel je dat aan de strategische plannen?
Er is een aanvang gemaakt met een professionaliseringsgesprekken. Kijkend naar de eigen competenties en dat wat de school nodig heeft. Docenten blijven zelf verantwoordelijk.

Door deze opvatting worden docenten niet beoordeeld en vindt er geen gesprekkencyclus plaats. De directeur geeft aan dat ze dat niet altijd goed vindt. Maar er wordt wel feedback gegeven bijvoorbeeld door de studenten in opleiding.

Salaris bestaat uit twee delen, basisloon en een kleine bonusstap. Deze wordt elke twee jaar vastgesteld. Hiervoor vindt wel een beoordelingsgesprek plaats; over de resultaten en de werkafspraken.

Elke docent zit in een vakgroep-team en in een werkgroep; welke werkgroepen is bepaald door de directie.
Een werkgroep heeft geen officiële voorzitter. Ze verdelen de taken en bepalen zelf hoe ze hun bijeenkomsten organiseren.

Samengevat: strategic management plan : GLOCAL POWER PLAYER
We do it together; the learner is at the centre.

11.15 we bezoeken de klassen, wat zien we?
•    Klassikale lessen.
•    Ondersteuning  door assistent of special educational teacher.
•    Groepswerk.
•    Veel borden, blackboard, digitaal bord, kaarten en een ‘visualizer’
•    Soms worden lessen gesplitst vooral in aanvangsklassen.

Daarna tussen de leerlingen en docenten een lunch. We hebben in de grote eetzaal gegeten. Er was soep en brood en boter en je kon tegen betaling  koek en yoghurt kopen. De medewerkers van de school eten hier ook. Leuke gewaarwording, meer natuurlijk, dat de leerlingen van alle leeftijden bij elkaar zitten. Er liep is surveillance, het was rustig, mooi om te zien dat iedereen zo ‘gemoedelijk’  bij elkaar zat.

13.00 uur Nabespreking met de principal

Schoolboeken en laptops moeten door ouders zelf aangeschaft worden..
Er zijn in deze school geen grote niveauverschillen. Se special need teacher kan worden ingezet. De kinderen  volgen wel het mainstreem programma.
Ze mogen ook een groepje buiten de  klas nemen.
Er is een soort rebound teacher met opdrachten in school.
Ze starten met een talentenprogramma. Maar dat staat in de kinderschoenen. Extra vak op een hoger niveau.

Uitdagingen voor hun school
1 how to deal with  digital innovation? Er zijn ipad schools. Willen we dat? Hoe gaan we we dat invoeren? Het gaat ook om didactische variatie. Je moet nadenken hoe je het wil inzetten en hoe niet?
2  lestaak.
Lessen van 45 minuten. Vanuit de historie geven niet alle docenten hetzelfde aantal lessen. Is afhankelijk van het soort vak dat ze geven, het aantal lessen varieert van 15 tot 26 lessen per week.

ICT – Byod
Ouders bekostigen dit zelf, maar je kunt ouders niet verplichten.
•    Google driven cloud.
•    Student is eigenaar
•    Gebruik van chrome books.
Ze hebben van de ene dag op de andere het gebruik van mobiles  toegestaan in de klas. Geen probleem.

Afsluiting een ijshockeywedstrijd: Finland – Rusland. Het werd 2:2, helaas verloren we in de shoot outs. Pieter en Paula

Vrijdag 25 november

Om precies 07.50 uur stond iedereen te trappelen om de trein te pakken naar Kervo. Een uurtje later werden we namelijk verwacht op Lumon Lukio. Deze school, een upper-secondary school (highschool), kun je het beste vergelijken met een school voor de bovenbouw voor vwo/havo.

Ze hebben 40 docenten, 600 leerlingen en werken in een relatief nieuw gebouw (2003), dat ook ruimte biedt aan een restaurant, bibliotheek, theaterzaal, een grote sporthal en publieke schuilkelders die in gebruik zijn als sportruimtes. We begonnen, volgens Finse traditie, met een kopje koffie en een Pulla (kaneelbroodje) nadat we met open armen waren ontvangen door de directeur Jari samen met een 3e jaars studente, Douani.

De rondleiding startte in een nieuw-ingericht lokaal met ronde werktafels, en bijzonder ander meubilair zoals balanceerstoelen en ~krukken met ronde rubber voeten, stairclimbers, en rotan hangstoelen aan een ketting aan het plafond. Een deel van het lokaal had vloerbedekking waar schoenen verboden zijn. Met name dit lokaal vraagt andere vaardigheden volgens leerlingen én docenten. Daar hebben we gesproken met drie leerlingen en een mentor, die ons vertelden hoe zij het onderwijs op Lumon Lukio ervaren.
Alle leerlingen hebben een programma vastgesteld door de regering en de gemeente Vantaa.  Daarnaast kunnen/moeten de leerlingen aanvullende modules volgen om in drie jaar tijd aan de verplicht gestelde 75 modules te voldoen, welke recht geven op een diploma.

Lumon Lukio is een school die als Arts-school bekend staat. Veel van de keuzemodulen liggen op het  creatieve vlak, zoals dans, zang, theater etc.
Na de lunch hadden we een afspraak met een docent en groep leerlingen die in een zogenaamde LUVA-groep zitten. Deze leerlingen zitten 1 jaar in deze speciale groep omdat zij de Finse taal niet voldoende machtig zijn om het onderwijs te kunnen volgen. Het betreft allemaal leerlingen die een andere moedertaal hebben. Voor die leerlingen die snel het Fins oppikken, bestaat de mogelijkheid om gedurende dit ene jaar al een aantal modulen te volgen, uit het reguliere lesprogramma.
Het gemodulariseerd onderwijsconcept geeft aanleiding om ons eigen onderwijs op gebied van inhoud en organisatie tegen het licht te houden. Het gebouw is naar Nederlandse maatstaven goed geoutilleerd door het concept van een brede school en is eigendom van de gemeente. De school is alleen gebruiker en niet verantwoordelijk voor zaken als bekostiging van onderhoud.
Last but not least bestaat er de gelegenheid om gebruik te maken van de gratis sauna na een vermoeiende dag of een inspannende sportles. Heeeeeeeeeeeeeeeeeeeerlijk.

In het restaurant hebben we geluncht met leerlingen, Jari en een guidance-counsellor. Alle leerlingen lunchen gratis en de personeelsleden kunnen BTW-vrij lunchen.

Suomenlinna.

Na het inspirerende schoolbezoek 10 minuten opfrissen en daarna op naar de boot met als reisdoel Suomenlinna.

Suomenlinna is een vestiging die op zes eilanden voor de haven van Helsinki is gebouwd. Suomenlinna staat op de Unesco werelderfgoedlijst. Er wonen ongeveer 1000 mensen op de verschillende eilanden, waarvan er 350 het hele jaar door op de eilanden werken. Naast een museum en een bibliotheek is er ook een marineschool.

Op bovenstaande foto staan wij voor een detailkaart van Suomenlinna en krijgen wij uitleg over de ontstaansgeschiedenis.
Zweden begon met de bouw van de vesting in 1748, toen Finland nog onderdeel van het Zweedse koninkrijk was. De vesting was nodig geworden nadat Peter de Grote met de oprichting van Sint-Petersburg en Kronsjtadt een sterke maritieme positie in de Oostzee had ingenomen.
In maart 1808 bezetten de Russische troepen Helsinki, maar ze slaagden er niet in ook de vesting in te nemen. Na onderhandelingen capituleerde de Zweedse commandant Carl Olof Cronstedt en werd Suomenlinna aan de Russen overgedragen. Deze overgave werd in 1809 gevolgd door de Vrede van Fredrikshamn, waardoor Finland een autonoom hertogdom binnen het Russische Keizerrijk werd en 600 jaar Zweedse heerschappij over Finland werd afgesloten. Onder Russische heerschappij werd de vesting uitgebreid en werd de capaciteit tot 13.000 man verhoogd. De vrede werd beëindigd door de Krimoorlog (1854-1856). Geallieerde strijdkrachten van Frankrijk en Engeland bombardeerden de vesting gedurende drie dagen. Hierdoor raakte Suomenlinna zwaar beschadigd. Na de Krimoorlog werd Suomenlinna gerestaureerd en opnieuw uitgebreid.

Met behulp van onze gids hebben wij met een wandeling van twee uur deze prachtige vesting verkend. Afsluitend het oudste droogdok van Scandinavië; je boot mag hier liggen als je hem opknapt.

Zaterdag 26 november

Stipt om 9.00 uur was iedereen fris, monter en  startklaar  om de opgedane ervaringen te delen, van elkaar te leren en het geleerde te verbinden met het schoolplan. Bij aanvang werden we verrast door Sinterklaas. Finland had hij (of was het een zij??) immers ook aangedaan. De Nederlandse gasten werden niet vergeten.  Voor iedereen een gedicht en een lekkere versnapering. De toon was gezet. Aan Bob de uitdaging om iedereen in het gareel en bij de laatste Finse les te houden. 

Reflectie op Finland, verbinding met het schoolplan en wat de Finnen van ons kunnen leren stond op met menu. Als voorgerecht nam Bob ons mee naar  het gedachtengoed van Gert Biesta (leren, ontwikkelen en vormen) en Michael Fullan (raamwerk deep learning). Betrokken, enthousiast, bevlogen en kritisch werden vervolgens  de  drie agendapunten aangevlogen.

De thema’s ownership of learning, testing/assessment, professional development/ school as a learning organization, inclusion/differentiatie/choises en learning evironments/organizational aspects waren door tweetallen zorgvuldig  uitgewerkt. Deze werden besproken en voorzien van do’s en don’ts en verbonden met de speerpunten uit het schoolplan: de leerling centraal in beeld, bildung, professionele cultuur en omgeving.

Drie ingrediënten bleven over voor nadere uitwerking.

• Op welke wijze kan een  toets- en beoordelingsbeleid opgezet worden,  dat recht doet aan het leren van de leerling en  het leerproces optimaal ondersteunt en faciliteert?
• Op welke wijze  kan vanuit autonomie en de professionaliteit van de medewerker een passende  gesprekkencyclus ingericht worden?
• Op welke wijze  kunnen onze leerlingen het best individuele routes volgen?

Als toetje zoomden we in op wat de Finnen van ons kunnen leren. Dit is veel. We zijn ons bewust , dat we trots kunnen zijn op onze school. Als voorbeelden  werden de aanpak van het Technasium, de buitenschoolse activiteiten, de betrokkenheid en gerichtheid op het verbeteren van ons onderwijs van de medewerkers, de procesbegeleider in de professionele leergemeenschap en de vormgeving van LOB genoemd.

Tot slot werd Bob terecht in de schijnwerpers gezet. Hij heeft op inspirerende en kundige wijze ons een uitdagend programma voorgeschoteld.  De klok van Asten als aandenken is dan ook meer dan verdiend!!

Daarna een moment van rust in de Temppeliaukio kerk

Tijd om huiswaarts te gaan….. we nemen Finland mee in ons hart.